Hoofdpijnklachten komen zeer veel voor. "Hoofdpijn kost de Nederlandse samenleving jaarlijks 3,1 miljard euro." Dat wordt gesteld door de Nederlandse Vereniging van Hoofdpijnpatiënten, die zich onder meer baseert op onderzoeken in andere Europese landen. De miljarden bestaan uit zorgkosten en kosten als gevolg van ziekteverzuim.
Hoofdpijn is een klacht die op veel manieren kan ontstaan. Soms is spanning of een andere emotie de oorzaak. Soms zijn het de omstandigheden op het werk die de boosdoener zijn, of spanningen in de thuissituatie. Soms zijn de oorzaken veel meer van lichamelijke aard. Ook vanuit het gebit, de kaakholten of de ogen kan hoofdpijn ontstaan. De mevrouw die in casus 28 haar verhaal vertelt had een stoorveld in de voorhoofdsholte (chronische neusbijholte-ontsteking). Vormen van hoofdpijn die veroorzaakt worden door een gezwel, een ontsteking of een bloeding in de hersenen zijn zeldzaam. Artsen zijn getraind om de levensbedreigende oorzaken van hoofdpijn te onderscheiden van de niet-gevaarlijke.
Een aantal patiënten met chronische hoofdpijnklachten die het niet zien zitten om dagelijks medicatie te gebruiken komt uiteindelijk bij een arts voor neuraaltherapie terecht. Het is absoluut geen uitzondering dat een arts voor neuraaltherapie heel veel kan betekenen voor een uitbehandelde patiënt met ernstige hoofdpijnklachten. Dit is wat zwak uitgedrukt: in feite is de behandeling van hoofdpijn het klassieke domein van de arts voor neuraaltherapie omdat neuraaltherapie zo'n effectieve en betrouwbare behandeling is (vrij vertaald naar Peter Dosch MD).dat is ook niet zo vreemd omdat bij hoofdpijn vrijwel altijd het vegetatieve zenuwstelsel een rol speelt. Laten we 5 hoofdpijntypen wat nader bekijken.
Spanningshoofdpijn
Ten eerste kennen we de patiënt met de spanningshoofdpijn. De pijn heeft vaak een kloppend karakter en wordt vaak omschreven alsof er een kap of band op of om het hoofd zit. Soms geven patiënten aan dat het is alsof hun hoofd in een bankschroef zit of dat er aan de achterste halsspieren getrokken wordt. De arts voor neuraaltherapie zal altijd kijken of de bovenste wervelkolom vrij bewegelijk is en zal kijken of er pijnlijke drukplaatsen zijn op de aanhechtingsplaatsen van de spieren op de schedel. Bovendien zal deze arts op zoek gaan naar stoorvelden in het hoofd- halsgebied. Te denken valt dan aan de keel, het gebit, de neusbijholten en littekens. Spanningshoofdpijn is een diagnose waar de arts voor neuraaltherapie vrijwel zeker aanknopingspunten vindt om te behandelen.
Migraine en vasculaire hoofdpijn.
Migraine komt heel veel voor: 15% van de vrouwen en 5% van de mannen lijdt er in meer of mindere mate aan. De diagnose wordt vooral gesteld op grond van het patroon van de pijn en de begeleidende verschijnselen (misselijkheid, braken, lichtschuwheid en andere neurologische verschijnselen). Trigger- factoren zijn stress, lawaai, emoties, ontspanning na stress en menstruatie. Bepaalde voedingsmiddelen, kaassoorten, rode wijn, conserveringsmiddelen kunnen ook een aanval uitlokken. Er is een belangrijke erfelijke component, maar de uiteindelijke oorzaak van migraine kennen we nog steeds niet. De Duitse arts Horst Becke heeft bij 135 migrainepatiënten neuraaltherapie toegepast (1991). Al deze patiënten waren al door andere artsen en neurologen behandeld zonder voldoende resultaat. Gemiddeld moesten de patiënten 8 keer worden behandeld en was 64% hierna klachtenvrij! 17% was sterk verbeterd. Helaas kon hij bij 20% van deze patiëntengroep geen verbetering bewerken.
In een recenter onderzoek, van 1995 tot 1997, hebben 91 migrainepatiënten meegedaan. Deze patiënten werden door 27 artsen voor neuraaltherapie behandeld. De studie was er speciaal op gericht om te onderzoeken welke stoorvelden voor migraine medeverantwoordelijk zijn. Het resultaat was dat bij 53% van de 91 patiënten volledige klachtenvrijheid kon worden bereikt. Bij nog eens 27,8% van de patiënten kon een verregaande verbetering worden bereikt met migrainevrije perioden van 3 tot 6 maanden. Bij 19% was sprake van een geringe verbetering. De behandeling had wel invloed op de frequentie van de aanvallen en de intensiteit.
Hierbij is het belangrijk te vermelden dat 94,5% van deze patiëntengroep zonder enig resultaat met andere therapieën werden behandeld, vaak gedurende vele jaren. Deze behandelingen bestonden vooral uit acupunctuur, fysiotherapie en medicamenteuze therapie.
De resultaten van dit onderzoek komen overeen met het onderzoek van dr Horst Becke uit 1991. Deze onderzoeken laten duidelijk zien dat neuraaltherapie zeer goed ingezet kan worden bij patiënten met migraine, ook bij die groep patiënten die zonder resultaat andere therapieën heeft geprobeerd. Casus 7 geeft u een indruk van de behandeling van een migrainepatiënt.
Clusterhoofdpijn (Hortonse clustercephalgie)
Onder clusterhoofdpijn verstaan we een hoofdpijn die in aanvallen optreedt, vaak 's nachts, en die typisch halfzijdig is. De heftige pijn bevindt zich vaak rond de oogkas of de slapen. De vegetatieve verschijnselen zijn karakteristiek voor deze hoofdpijnvorm: een hangend ooglid, loopneus, tranenvloed, zwelling van het neusslijmvlies en het rood worden van een gezichtshelft. Deze verschijnselen doen zich voor aan de kant van de pijn. De andere kant doet niet mee. De aanvallen zijn vaak buitengewoon heftig en de patiënt wordt vaak prikkelbaar, moet bewegen en wordt gek van de pijn. Clusterhoofdpijn komt meer bij mannen voor. De pijnklachten kunnen tot meerdere keren per dag optreden. Zo'n aanval duurt 30 to 60 minuten. Na een periode van hoofdpijn kan de patiënt ook spontaan maanden tot zelfs jaren klachtenvrij zijn. Een echte oorzaak voor de hoofdpijn is nog niet gevonden. Alcohol kan een aanval uitlokken. Dit is bij 70% van de patiënten het geval.
De behandeling van clusterhoofdpijn is heel divers. Voor de preventie van aanvallen worden tijdens de aanvalsfase, dwz de weken of maanden dat de patiënt frequente aanvallen heeft, diverse middelen ingezet, zoals prednison, verapamil, amitriptyline, ß-blokkers, natriumvalproaat, lithium, tegretol, SSRI's (Prozac, Fevarin, Remeron, Seroxat), lyrica. Bij de ene patiënt helpt het ene middel, bij de ander het andere in meer of mindere mate. Het is toch ook vaak uitproberen totdat arts en patiënt iets hebben gevonden dat goed of enigszins werkt. We noemen dit "trial and error". Acute aanvallen worden wel met Imigran injecties, ergotamine-injecties, al of niet in combinatie met de inhalatie van 100% zuurstof behandeld. De behandelresultaten zijn per saldo niet echt bemoedigend. Ook de bijwerkingen van de medicatie wordt vaak als onaangenaam ervaren.
De arts voor neuraaltherapie ziet mogelijkheden om dit ziektebeeld te lijf te gaan. Aan het klachtenpatroon kunnen we zien dat de autonome regulatie of het vegetatieve zenuwstelsel in één helft van het hoofd van slag is, met name het verzorgingsgebied van het Ganglion pterygopalatinum: dit is een "knooppunt" van het vegetatieve zenuwstelsel gelegen ter hoogte van de schedelbasis. De arts voor neuraaltherapie kan de clusterhoofdpijn gericht aanpakken door procaïne-injecties rond het hoofd en in de nek te geven. Ook plaatselijke drukpijnplekken op het achterhoofd kunnen worden geïnjecteerd evenals de uittredeplaatsen van bepaalde zenuwen. Belangrijk is om "het onderhoudende stoorveld" te vinden. Vaak is het gebit de boosdoener, maar ook de keel kan ervoor zorgen dat de boel van slag raakt (zie casus 4).
Het is gerechtvaardigd te concluderen dat het absoluut de moeite waard is dat een patiënt met clusterhoofdpijn een arts voor neuraaltherapie consulteert. Een gerichte neuraaltherapeutische behandeling kan ervoor zorgen dat een patiënt, zonder medicatie, blijvend geneest. De voorbeeldcasussen laten dit duidelijk zien.
Trigeminusneuralgie.
Trigeminusneuralgie is een heel vervelend pijnsyndroom. Karakteristiek zijn de aanvallen. Het zijn aanvallen die lijken op kiespijn. Vaak is er een trigger die de aanval uitlokt, bijvoorbeeld kauwen. De naam is gegeven omdat de pijn optreedt in het gebied van de trigeminuszenuw, de belangrijkste en meest vertakte zenuw in het hoofd. In het ziekenhuis of bij de tandarts worden patiënten met deze klachten uitgebreid onderzocht. Problemen van het gebit kunnen de oorzaak van de pijnklachten zijn. Ook wordt er gekeken naar het kaakgewricht en de neusbijholten. Het is bekend dat het ziektebeeld van de trigeminusneuralgie juist kan ontstaan na een "vensteroperatie" van de kaakholte. De tandarts of KNO-arts zal bekijken hoe deze aandoeningen het best kunnen worden aangepakt. Als er in het ziekenhuis of bij de tandarts geen oorzaak wordt gevonden, wordt de patiënt meestal met medicatie behandeld. Naast pijnstillers worden soms ook die middelen ingezet, die gebruikt worden bij epilepsie en migraine. Deze groep patiënten, waarbij medisch gezien alles in orde lijkt, is vrij groot en het lijden kan bij sommigen ernstig zijn, ondanks de medicatie.
Er wordt dan gesproken over de chronische atypische aangezichtspijn, of het chronisch benigne pijnsyndroom. In de boeken van de "gewone" dokter staat te lezen: 'er is vaak een wanverhouding tussen de ernst van de gevonden afwijking en de hevige pijnklachten die de patiënt aangeeft'. Dit zult u een arts voor neuraaltherapie nooit horen zeggen! In deze benadering ligt een verwijzing naar het RIAGG als het ware voor de hand...
Trigeminusneuralgie en neuraaltherapie.
Vanuit het gezichtpunt van de arts of tandarts voor neuraaltherapie zijn minimale afwijkingen absoluut niet onbelangrijk. Een röntgen- overzichtsfoto van het gebit en een vitaliteitstest van de tanden zijn vaak absoluut onvoldoende om de oorzaak van de aangezichtspijn op te kunnen sporen. Om een trigeminusneuralgie te kunnen behandelen moet het stoorveld worden gevonden. Minimale veranderingen, ontstekingen of littekens van het gebit of het kaakbot kunnen voldoende zijn om de trigeminuszenuw te prikkelen. Vaak is het zo dat de patiënt niets van zo'n stoorveld in het kaakgebied voelt. De arts voor neuraaltherapie zal dus mogelijke stoorvelden in het gebit zeer zorgvuldig onderzoeken.
In een onderzoek (1971) in Duitsland zijn door 25 artsen voor neuraaltherapie 639 patiënten met trigeminusneuralgie behandeld. De resultaten hiervan zijn absoluut bemoedigend. Bedacht moet worden dat deze patiënten ook al op andere manieren zijn behandeld: 121 patiënten uit deze groep hadden vergeefs een operatie ondergaan vanwege hun aangezichtspijn.
Resultaten na neuraaltherapie:
- 34% compleet pijnvrij (observatietermijn 7 maanden)
- 37% duidelijke verbetering (minder pijn en aanvallen met langere tussenpozen)
- 14% verbeterd (pijnmedicatie duidelijk verminderd)
- 15% onveranderd.
Verder vermeldt het onderzoek dat bij 42% van de gevallen een duidelijk stoorveld werd gevonden. Ook werd nog vermeld dat patiënten die aangezichtspijn krijgen na een aanval van Herpes zoster moeilijker met neuraaltherapie zijn te behandelen.
Op grond van dit onderzoek kunnen we de conclusie trekken dat er met neuraaltherapie uitstekende resultaten zijn te behalen bij de behandeling van aangezichtspijn. Als het stoorveld in het gebit wordt gevonden zal de arts voor neuraaltherapie nauw samenwerken met uw tandarts, kaakchirurg of een biologisch tandarts. Zoeken naar het stoorveld is absoluut de moeite waard… maar ook een zaak van geduld.
Ook de patiënten die reeds langere tijd aan deze aandoening lijden hebben alle kansen om te genezen of te verbeteren. Uiteindelijk zouden we graag willen dat iedere huisarts, neuroloog, tandarts of KNO-arts die deze diagnose stelt, snel verwijst naar een NVNR-arts. Een oorzakelijke behandeling van deze ziekte is tenslotte veel gunstiger dan jarenlang medicatiegebruik. Helaas worden op de Nederlandse pijnpoli’s deze neuraaltherapeutische behandelingen nog niet aangeboden. Casus 26 en casus 6 geven een beeld van hoe een behandeling kan verlopen. Deze mensen wilden hun ervaringen graag met u delen.
Post-traumatische hoofdpijn
Hoofdpijn na (lichte) schedeltrauma’s kunnen na het trauma nog langdurig als klacht blijven bestaan. Ook deze hoofdpijn "vraagt" om neuraaltherapie, gezien haar ontstaanswijze, en heeft al heel wat dankbare patiënten opgeleverd.
Tenslotte
Hoofdpijnen die veroorzaakt worden door het gebit of de neusbijholten kunnen tevens vaak met neuraaltherapie worden behandeld.
In dit hoofdstuk hebben we alleen de belangrijkste hoofdpijntypen genoemd, namelijk die soorten die met neuraaltherapie in het algemeen met goed resultaat te behandelen zijn. Daarbij is het absoluut niet uitgesloten dat ook andere vormen van hoofdpijn met neuraaltherapie goed behandelbaar zijn.
De arts voor neuraaltherapie is zeer gesteld op samenwerking met een arts voor manuele geneeskunde, omdat afwijkingen van de wervelkolom tot (hoofdpijn)- klachten kunnen leiden. Manuele therapie en neuraaltherapie zijn samen een sterk duo.